Geschiedenis

Oprichting

Hercules werd op 22 april 1882 als cricketclub opgericht door een aantal leerlingen van de tweede klas van het Stedelijk Gymnasium te Utrecht. Oorspronkelijk mochten alleen gymnasiasten lid van de vereniging zijn, maar deze bepaling verviel al spoedig. De eerste vergadering werd door 20 leden bijgewoond. Als verenigingskleuren koos men blauw en wit. Mejuffrouw A.C.H. Joosten vervaardigde een vaandel, dat op 9 december 1885 plechtig aan de vereniging werd overhandigd. In 1889 werd de afdeling voetbal opgericht. De naam van de vereniging werd toen veranderd van Utrechtsche Cricketclub (U.C.C.) “Hercules” in Utrechtsche Cricket- & Voetbalvereniging (U.C. & V.V.) “Hercules”.

Accomodatie

In mei 1882 kreeg de vereniging het Staatsspoorveld in bruikleen, dat gelegen was tussen de spoorbanen van het Staatsspoor en de Kruisvaart. In 1893 moest dit sportveld verlaten worden, waarna uitgeweken werd naar een openbaar terrein tussen de Poortstraat en de Blauwkapelseweg en later zelfs naar Hilversum. In mei 1895 werd het “Nederlandsche Sportpark” (ook “Veld van Moerkoert” genoemd) tussen de Koningslaan en de Frederik Hendrikstraat geopend. Van dit veld maakte Hercules van 1896 tot 1902 gebruik. Daarna speelde de vereniging op de volgende terreinen:

1902-1903 terrein Roodvoets aan de Minstroom (achter het Wilhelminapark).

 

1903-1904 veld achter het “Suikerterrein” (bij de Leidseweg) aan de Keulse Vaart.

 

1904-1908 terrein bij het koffiehuis “Den Hommel”.

 

1908-1909 terrein “Lage Weide”.

 

1909-1912 terrein “Werkspoor”.

 

1912-1936 veld aan de Amsterdamsestraatweg

 

1936-1967 stadion Galgenwaard (1e voetbalelftal)
Paviljoen Maarschalkerweerd (1955).
Paviljoen Maarschalkerweerd (1955)
1936-1970 terrein Maarschalkerweerd (foto is van 1957)
1936-1970 terrein Maarschalkerweerd (foto is van 1957)
1967-1970 Velox terrein aan de Koningsweg (1e voetbalelftal)
1967-1970 Velox terrein aan de Koningsweg (1e voetbalelftal)

 

1970-1991 sportpark Tuindorp-Oost (Door de opening van het complex compleet met paviljoen kon de gehele vereniging weer op één terrein sporten)

 

1991-heden verhuizing naar het naastgelegen terrein Voordorp gelegen in de Voorveldse Polder. Een complex met 3 cricketvelden, 4 tennisbanen en een indoor sporthal. In 2002 werd er een kunstgrasveld met verlichting aangelegd, dat als tweede trainingsveld en als voetbalveld wordt gebruikt, zodat Hercules nu de beschikking heeft over 6 voetbalvelden.

Cricket

In 1883 behoorde Hercules tot de oprichters van de Nederlandsche Cricketbond (N.C.B., later K.N.C.B.). Vanaf 1884 werd deelgenoemen aan onderlinge wedstrijden en aan zogenoemde Bondswedstrijden. In 1891 begon de Bond met een competitie tussen de clubs. In 1893 en 1895 werd er door Hercules niet gecricket en in 1896 en 1897 speelden de Herculanen, gecombineerd met de Hilversumse C.C., in Hilversum.

De cricketafdeling ging in 1903 ter ziele. Negen jaar later, in 1912, werd er toch weer met cricket begonnen. Veel animo was er nog niet, maar de afdeling wist zich sindsdien staande te houden. Van 1912-1918 speelde Hercules in de competitie van de Amsterdamsche Cricketbond. In 1923 werd met Kampong, U.V.V. en S.C.C. de Stichtsche Cricketbond opgericht. Hercules besloot echter in 1927 weer aan de competitie van de N.C.B. deel te nemen. In dat eerste jaar werden alle wedstrijden verloren en eindigde Hercules op de laatste plaats met –10 punten. In 1932 promoveerde de club echter naar de tweede klasse; het aantal team was inmiddels verdrievoudigd. Het eerste elftal, waartoe ondermeer Piet Dix en Ab van Spanje behoorden, werd in 1938 ongeslagen kampioen in de tweede klasse. In 1939 volgde opnieuw een kampioenschap, nu met promotie naar de eerste klasse.

1899notacricketballen (2)

Uiteraard hebben de oorlogsjaren de cricketsport geen goed gedaan. Prominente spelers vertrokken en er werd op het laatst met hockeyballen gecricket. Na 1945 herstelde de afdeling zich geleidelijk. In 1967 vierde Jhr. Mr. Th.K.M.J. (Dirk) van Sasse van Ysselt een zeldzaam jubileum: 40 jaar ononderbroken cricket-captain! In 1969 werd het kampioenschap in de 2e klasse B behaald, waarop promotie naar de 2e klasse A volgde. In 1970 keerde Hercules zelfs na 30 jaar terug in de eerste klasse.

De periode op het het terrein Maarschalkerweerd werd werd hiermee op waardige wijze afgesloten.

Twee jaar later bereikte het eerste elftal van de toen 90-jarige club de hoofdklasse. In acht jaar tijd was Hercules maar liefst zes keer gepromoveerd. Het jeugdige team, met ondermeer Ray Ambler, Gerben en Barend Stel, Wim Smit, John Bolte en diverse anderen wist zich tot 1978 in de hoogste klasse te handhaven. Daarna moest weer in de 1e klasse worden gespeeld.

In 1980 nam voor het eerst een damesteam aan de cricketcompetitie deel. Diverse promoties werden behaald en de hoogste afdeling werd zelfs bereikt. In 2002 ging dit damescricket, na zelfs nog een aantal jaren met twee teams te hebben gespeeld, ter ziele.

Sinds 12 juni 1981 functioneert de cricketafdeling geheel zefstandig met een eigen bestuur. Na een aantal magere jaren, de heren zakten zelfs af naar de 2e klasse, zijn de tijden gekeerd. Het eerste team speelt al weer jaren in de eerste klasse. Met 5 herenteams, 3 jeugdteams en een cricketklas voor jeugdige beginners, is Hercules zelfs één van de grootste cricketclubs in Nederland.

Voetbal

In de bestuursvergadering van 26 oktober 1889 werd besloten een voetbalafdeling op te richten. Op 16 november van dat jaar vond de eerste vergadering van de nieuwe afdeling plaats, die door 32 leden werd bijgewoond. Het aantal voetballeden nam snel toe: in 1890 waren er al 55 leden en een jaar later 85.

Op 4 oktober 1890 werden de voetballers lid van de Nederlandsche Atletiek- en Voetbalbond. Deze bond, die op 8 december 1889 te ’s-Gravenhage opgericht was, liet in 1895 de atletiek los, waarna de naam gewijzigd werd in Nederlandsche Voetbalbond (N.V.B. later K.N.V.B.). De bond stelde een competitie in waaraan de Herculanen in de 2e klasse gingen deelnemen. Uitgezonderd de jaren 1895-1896 (gebrek aan een speelveld) en 1944-1945 (hongerwinter) bleef Hercules in de (K.)N.V.B.-competitie spelen. Tot en met 2005 waren dit in totaal 111 seizoenen, waarvan Hercules er 19 speelde in de eerste klasse, een in de Overgangsklasse, 53 in de 2e klasse, 26 in de derde klasse en 12 in de 4e klasse.

1918lidmaatschapskaarta

De eerste promotie naar de eerste klasse vond plaats in 1899. In 1911 werd Hercules weer 2e klasser. In de periode op het terrein aan de Amsterdamsche Straatweg (1912-1936) volgen de triomfen en tegenslagen elkaar op. In 1914 keerde Hercules terug naar de 1e klasse. De laatste wedstrijd van de competitie 1918/1919 bracht echter de genadeslag: in de laatste minuten verloor Hercules met 1-0 van U.V.V., waardoor de club verdween uit de 1e klasse. Het zou tot 1999 duren voordat Hercules tijdelijk terugkeerde in de 1e klasse.. Met uitzondering van het 3e-klasse-seizoen 1922/1923 zou Hercules daarna tot 1952 in de 2e klasse blijven spelen hoewel er soms bijna gepromoveerd of gedegradeerd werd.

In de jaren ’20 begon het voetbal zich te ontwikkelen tot een zeer populaire tak van sport in Nederland. In het gedenkboek van 1932 wordt met enige spijt gewag gemaakt van de “wonderbaarlijke groei van het volksvoetbal”. De vereniging Hercules, die nog steeds het karakter droeg van een gezellige studentenclub, moest de strijd aanbinden “tegen volkomen onbekende spelers, voor wie het spel geen spel maar een levensquaestie is”.

Bovendien daalde bij de Herculanen de geestdrift door “het teloorgaan van – met uitzondering van botsingen, trappen en van weerszijden geplaatste hatelijkheden – alle contact met de tegenpartij en het steeds in aantal toenemende ongelukken, dikwijls moedwillig veroorzaakt”. De populariteit van de voetbalsport bleek ook uit de oprichting van de “Utrechtsche Supportersvereniging Hercules” in 1925; deze vereniging zou zich tot 1941 op velerlei wijze verdienstelijk maken.

Na 1936 kreeg Hercules door de nieuwe terreinen een grote toeloop van leden. De oorlogsjaren gooiden echter roet in het eten. Er werd tot 1944/1945 nog wel gevoetbald, maar er was weinig materiaal, veel Herculanen moesten onderduiken en de uitwedstrijden waren hachelijke ondernemingen. Na de oorlog nam het ledental weer geleidelijk toe, maar de sportresultaten waren de eerste jaren nog slecht. In 1952, het jaar waarin Hercules 70 jaar bestond, kreeg de voetbalafdeling een gevoelige slag te verwerken: na 29 jaar in de 2e klasse gespeeld te hebben, degradeerde het 1e elftal naar de 3e klasse.

Het jaar 1954 bracht grote veranderingen voor het Nederlandse voetbal: de K.N.V.B. stelde betaald voetbal in. Hercules ging als principiële amateurclub niet over tot het professionalisme, waardoor de vereniging bij het grote publiek in de vergetelheid raakte. In 1957 werd nog wel het kampioenschap in de 3e klasse behaald en de terugkeer naar de 2e klasse werd uitbundig gevierd. Na 4 seizoenen degradeerde Hercules weer naar de 3e klasse, maar het seizoen 1964/1965 werd afgesloten met promotie naar de 2e klasse.

Op 9 april 1967 speelde Hercules 1 zijn laatste competitiewedstrijd in het stadion Galgenwaard. Tot de opening van het sportcomplex Tuindorp-Oost in 1970 maakte het 1e elftal gebruik van het Velox-terrein aan de Koningsweg. Het voetbalelftal van Hercules was niet meer zo glorieus als het geweest was. In 1969 moest worden teruggekeerd naar de 3e klasse en in 1981 werd een absoluut dieptepunt bereikt: degradatie naar de 4e klasse werd een feit.

In 1992 werden de koppen bij elkaar gestoken en kwam men tot de vorming van de Stichting Voetbaltop Hercules met als opzet het eerste voetbalteam naar een hoger plan te tillen. Daartoe werden gelden vrijgemaakt en werd een toptrainer uit de Stichtse voetbalkringen aangetrokken.nl. Cees Loffeld die als voetbalprof zijn sporen verdiend had. Hij slaagde erin Hercules in 3 jaar 2 maal te laten promoveren van de 4e naar de 2e klasse. In de jaren daarna slaagde Hercules in 1999 om via de na-competitie naar de 1e klasse te promoveren.

Kampioen (1965)

Onder Jan Veldhuizen wist Hercules te promoveren naar de Topklasse en kwam daardoor na hervorming van de KNVB voetbalpiramide terecht in de Derde Divisie (zondag). Hercules doet tot de dag van vandaag goed mee met succesjes van tijd tot tijd. Zo werd op 17 mei 2017 Spakenburg met 2-1 verslagen in de nacompetitie en na een nipte overwinning van Spakenburg miste Hercules op een haar na de promotie naar de Tweede Divisie. Op 21 september 2017 ontving Hercules onder leiding van Eric Speelziek FC Groningen in de tweede ronde van de KNVB bekercompetitie. Omdat de accommodatie op de Voorveldselaan niet voldoet aan de eisen van de KNVB voor het ontvangen van een BVO werd uitgeweken naar de Galgenwaard, zodat Hercules nog eenmaal een wedstrijd speelde op het Herculesplein. De Stadstribune vol Herculanen zag Fouad Belarbi scoren in de 11de minuut. Pas in de 40ste minuut wist Groningen iets terug te doen om uiteindelijk de overwinning mee te nemen naar Groningen na een 2 – 4 einduitslag.

Inmiddels is Hercules wel één van de grootste voetbalverenigingen in de regio Utrecht geworden. 20 seniorenteams, verdeeld over een zaterdag en zondagafdeling en meer dan 40 jeugdteams. Hercules JO 17, JO 19 en JO 21 spelen alle op Divisie niveau. De jeugdopleiding is genomineerd geweest voor de prestigieuze Rinus Michels Award en Hercules staat 15e op de lijst van meest invloedrijke Amateurverenigingen (volgens “De Voetbaltrainer”)

Bovendienis door toenemende populariteit van vrouwenvoetbal kent Hercules inmiddels een bloeiende meiden-en vrouwenvoetbal tak. Onze zaterdag vrouwen 1 zijn twee seizoenen achter elkaar gepromoveerd en komen inmiddels uit in de eerste klasse. Op de foto ontvangen de dames hun KNVB onderscheiding.

Het kampioensteam dat in 2005 promoveerde naar de 2e klasse.
Het kampioensteam dat in 2005 promoveerde naar de 2e klasse.

Tennis

In januari 1981 vond een ingrijpende verandering plaats, toen de nieuwe statuten met het huishoudelijk reglement door de algemene ledenvergadering werden goedgekeurd. Hercules veranderde van Utrechtsche Cricket- & Voetbalvereniging in Utrechtse Sportvereniging (U.S.V.), waardoor de weg vrijgemaakt was voor andere sporten dan cricket en voetbal.

De Commissie “Onderzoek Nevensporten Hercules” (ONS Hercules) kwam tot de conclusie, dat voor tennis de meeste belangstelling bestond. Er werden 4 tennisbanen aangelegd en in juli 1981 kon de tennisafdeling van start gaan. In korte tijd melden zich vele leden aan; in 1982 waren er al 400 actieve recreatie tennissers. In de loop der jaren is de tennisafdeling verder gegroeid. Op dit moment zijn er al 550 leden, waarvan meer dan 100 jeugdspelers.

Het recreatie tennis bij Hercules is de laatste jaren uitgegroeid tot een prestatief gebeuren. Er wordt op een aantal fronten deelgenomen aan diverse tenniscompetities, zowel bij de senioren alsook de jeugd. Verder zijn er nog diverse in- en externe toernooien zoals het Hercules Open Dubbel, de Clubkampioenschappen, het tennistoernooi voor 55-plussers e.d. De groei van de laatste jaren doet de vraag naar meer banen toenemen. Daarom zijn in 2005 2 extra banen aangelegd.

Na 25 jaar hoofdtrainer is Frank van der Storm in 2020 geëerd met een eigen baan vor het Hercules paviljoen: de Frank van der Storm-baan. Op de foto rechts naast Tyas van den Berg, die als jeugdtrainer afscheid nam in 2020.

Softbal

In 1986 werd er een nieuwe sportpoot aan Hercules toegevoegd namelijk softbal. Een op de Amerikaanse leest geschoeide sport (een verzachte vorm van het baseball = honkbal). Deze afdeling maakte op beperkte schaal een groei door, die op een gegeven moment uitmondde in 5 teams (dames en heren).

De laatste jaren is de belangstelling zodanig minder geworden dat men nauwelijks nog een team op de been kon brengen.  Najaar 2006 is er besloten de afdeling softbal op te heffen.

Goalball

In 2002 is er opnieuw een sport aan de Herculespoot toegevoegd. Dit is goalball, een sport die vooral door visueel gehandicapten wordt gespeeld, maar ook door zienden. Het spel wordt gespeeld door teams van 3 spelers op een veld ter grootte van een volleybalveld. Aan beide korte kanten staan doelen over de hele breedte van het veld (9 meter) en de bal ter grootte van een basketbal met een belletje erin zodat men ‘m dus hoort aankomen. Voorzien van afgeplakte verduisterde skibrillen probeert men de bal in de richting van het vijandelijke doel te rollen (onderhands bowlen) en aldus te scoren.

Badminton

In de loop van 2006 vonden er gesprekken plaats tussen de badminton vereniging Internos, die op zoek was naar een nieuw onderkomen, en Hercules. Deze hadden tot resultaat dat in het najaar van 2006 Internos onder de vlag van Hercules ging spelen. Met meer dan 100 leden, zowel jeugd als senioren, zijn de doorgroeimogelijkheden voor deze nieuwe afdeling ruimschoots aanwezig

Bijeenkomsten en feesten

Sociale contacten hebben bij Hercules altijd een belangrijke rol gespeeld. De leden ontmoeten elkaar ook graag buiten het sportveld. Het trefpunt was jarenlang de leestafel in het Jaarbeursrestaurant (voorheen Café-restaurant “Centraal”) aan het Vredenburg. Voor en na thuiswedstrijden kwam de “incrowd” van Hercules hier bijeen en ook door de week waren hier vaak Herculanen te vinden. Vanaf 1931 had Hercules op woensdag- en zondagavond vaste clubavonden in het Jaarbeursgebouw. In 1969 werd het gebouw gesloopt, maar de bijeenkomsten konden na 1970 plaatsvinden in het eigen paviljoen. Eerst op het sportcomplex Tuindorp-Oost en vanaf 1991 op sportpark Voordorp in de Voorveldse Polder.

Op 11 november 1911 richtte een aantal oudere leden van Hercules een sociëteit op in een lokaal van “de Vereeniging” aan de Mariaplaats. Omdat de leden hier veel oudheden verzamelden, kreeg de sociëteit de naam “De Antieke”. Gedurende meer dan een halve eeuw is “De Antieke” een onderdeel geweest van het gezelligheidsleven van Hercules. Uiteraard gingen de jubilea van Hercules gepaard met veel feestelijkheden

Ter ere van het 50-jarig en het 100-jarig bestaan verschenen gedenkboeken, waarin het wel en wee van de vereniging uitgebreid beschreven werd. Bij het 125-jarig bestaan in 2007 hoopt men weer met een jubileumboek te komen, wat dan vooral de laatste 25 jaar zal belichten.

In 2017 vierde Hercules haar 135 jubileum onder voorzitterschap van Jon Bolte. Onze collega sportverenigingen en federaties mochten we ontvangen voor een receptie waar Emiel Smit het geheel feestelijk opende met een toost op een mooie toekomst.

Andere Activiteiten

Naast al deze sportieve activiteiten staat Hercules ook midden in de maatschappij. Er worden klaverjas avonden georganiseerd. Er is een maandelijkse activiteit voor ouderen (55+) georganiseerd in samenwerking met de Ouderenbond onder de noemer: De Derde Helft.

Tenslotte heeft Hercules een oud ledenvereniging “Hercules Forever”

Andere Activiteiten

Het archief van de USV Hercules dat in meer dan 40 jaar door de heer C.P.A. Nicolai is aangelegd, werd in 1983 overgedragen aan het Gemeentelijk Archief van Utrecht. De heer Nicolai had het archief met veel toewijding beheerd en thuis bewaard.

Na de viering van het 100-jarig bestaan besloot hij deze taak te beëindigen en zijn archief veilig te stellen bij het Gemeentelijk Archief. Na het gereedkomen van de conceptinventaris werd van 23 april t/m 11 juni 1988 in de hal van de Archiefdienst een tentoonstelling over Hercules gehouden. Het was de bedoeling om door deze tentoonstelling de aandacht te vestigen op het unieke archiefmateriaal van de vereniging en om aanvulling op het archief te verwerven.

Tijdens de inventarisatie was gebleken dat het archief verre van compleet was en het vermoeden bestond dat verschillende stukken en ander materiaal nog bij Herculanen en oud-Herculanen rondzwierven. Omdat het archief bij het Gemeentelijk Archief ligt opgeslagen en dit dus niet direct bereikbaar was, besloot de heer D.G.F.(Donald) Noorhoff een nieuw archief op te zetten. Dit bleek een goede beslissing, aangezien er in de loop van de volgende jaren uit nalatenschappen en erfenissen nog zoveel materiaal tevoorschijn kwam, dat een compleet nieuw schaduwarchief werd opgebouwd, waarbij over de geschiedenis vanaf 1882 weer vele nieuwe feiten tevoorschijn kwamen.

Zeker toen de heer M.G. (Maarten) van Zwetselaar zich met de geschiedenis van Hercules ging bezighouden, werden veel feiten en zaken opnieuw belicht. Dit nieuw opgebouwde archief omvat vele strekkende meters en geeft naast het oude verleden ook een goed overzicht van het recente verleden.